Edams Museum

Reis door het Coopmanshuys museum in Edam

Ik begin deze blog te schrijven met een gevoel van schaamte. Schaamte, omdat ik op nog geen kilometer afstand van dit museum woon en er nog nooit was geweest. Sterker nog ik kwam er tijdens mijn maandelijkse bezoek aan de VVV in Edam pas achter dat dit museum bestaat. Het raadhuis waar de VVV van Edam is gevestigd is blijkbaar een dependance van het museum dat is gevestigd in het Coopmanshuys. Snapt u het nog? Mijn wenkbrauwen gingen in ieder geval gelijk omhoog. Er zijn dus twee aparte ruimtes/gebouwen die samen het museum van Edam vormen. Zoals ze in het Engels zeggen “mindblowing”, oftewel er ging een wereld voor mij open. Afijn, tijd dus voor een bezoek aan het museum in het Coopmanshuys.

Een stukje geschiedenis in het hart van de stad

Als je voor het museum staat ziet u gelijk dat dit pand er al een tijdje staat. Om precies te zijn al sinds 1540. Het pand bevindt zich aan het Damplein in het hartje van de stad. Als u hier binnenstapt waant u zich gelijk in de tijd van de Gouden Eeuw. Het Coopmanshuys is nog vrijwel in zijn oorspronkelijke staat bewaard gebleven en is daarom alleen qua interieur al een bezoek waard.

De drijvende kelder

Het opvallendste en leukste fenomeen van dit museum is voor mij toch wel de ‘drijvende kelder’ Als u naar binnenstapt merkt u eerst vrij weinig, maar als je op de grond loopt voelt u dat deze op en neer beweegt. De kelder bestaat uit een waterdichte gemetselde bak die op het grondwater kan drijven. Volgens de legende is deze kelder gebouwd door een zeekapitein die graag het gevoel wilde hebben dat hij weer op zee was. Eigenlijk is de drijvende kelder een constructief element, maar de legende is natuurlijk veel leuker om te vertellen. Vooral voor de kinderen.

Interieur van het Coopmanshuys

Tijdens mijn bezoek aan het museum had ik het privilege om in de aanwezigheid te zijn van een meneer die het museum door en door kent. Hij vertelde mij dat de voorkamer van het huis van origine een winkel is geweest. Deze kamer is dan ook nog steeds ingericht als een lakense stoffenwinkel uit de 16^e eeuw. In de kamer bevindt zich een steile trap van waar uit het ‘comptoirke’ bereikt kan worden die is gevestigd in een opkamer. Als u een bezoek brengt aan het museum kunt u hier nog steeds prachtige stof kopen die gebruikt kan worden voor het maken van een quilt.

Aan de achterkant bevindt zich de achterkamer ook wel de luxe kamer genoemd. Hier bevonden zich vroeger  de keuken en de slaapvertrekken. Ik ontdekte hier dat de bedsteden te klein waren om in te kunnen liggen. De bewoners sliepen dus halfzittend. Lijkt mij niet zo comfortabel, maar blijkbaar ging dat zo in die tijd. Ooit in een geschiedenisles heb ik gehoord dat dit zo werd gedaan omdat de mensen dachten dat ze zouden stikken als er plat op de rug werd geslapen of eerder zouden overlijden. De echte reden van deze aparte manier van slapen zullen wij waarschijnlijk nooit helemaal kunnen achterhalen aangezien het jammer genoeg nog niet mogelijk is om te tijdreizen. Vandaag de dag bevindt deze kamer zich niet meer aan de achterkant maar in het midden van de woning, omdat er een uitbouw is gekomen met daarin een chique achterkamer.

De bovenverdiepingen werden vroeger gebruikt als pakhuisgedeelte. Hier werd alle koopwaar opgeslagen. De mooie oude houten constructies zijn hier nog goed zichtbaar. Natuurlijk kan ik het niet laten om even mijn hand langs het hout te strijken. Zoals ik in een van mijn vorige blogs al vertelde vind ik het aanraken van gebouwen die al honderden jaren bestaan heel speciaal. Misschien verklaart u mij nu voor gek, maar als ik dit doe denk ik aan alle handen die in deze honderden jaren ditzelfde stuk hout hebben aangeraakt.

Tegenwoordig zijn op deze verdiepingen de tentoonstellingsruimtes ingericht. Op de eerste verdieping vindt u de vaste maritieme collectie. Denk hierbij aan houten model schepen en alles dat te maken heeft met het leven op zee. Neem echt de tijd om alles uitvoerig te bekijken ander mist u al snel de mooie kleine details.

Tentoonstellingen en collecties

In het museum bevinden zich ook drie levensgrote schilderijen van bekende inwoners uit Edam. De verhalen over deze bekende mensen zult u vast in het museum ontdekken. Daarnaast is er een indrukwekkende grafische collectie te vinden die bestaat uit kaarten, gravures, houtsneden, opticaprenten, ontwerptekeningen en schetsen. Deze collectie bestaat uit wel 800 objecten. Het museum bezit ook een foto en glascollectie. Deze collectie bestaat uit 200 losse foto’s, elf fotoalbums en voor een groot deel uit gedenkglazen uit het kleurrijke verleden van Edam.

De collectie die mij het meeste aansprak was toch wel de keramische collectie van gebruiksaardewerken van Edammer bodem. Hieronder valt bijvoorbeeld het aardewerk van Fris. Het ontstaan van de Fris aardewerken is een bijzonder verhaal waar ik u al meer over verteld heb in een van mijn vorige blogs. Voor nu zeg ik, breng een bezoek aan het Coopmanshuys museum als u in de omgeving van Edam bent, zodat u daarna alle ins en outs van Edam kent.