Blog Grote Kerk Edam

Grote Kerk

Hallenkerk-Blikseminslag-Torenbeklimming

De Grote Kerk in Edam is het eerste wat u ziet en opvalt als u via Oosthuizen of Purmerend Edam inrijdt. De Grote Kerk heeft voor mij al jaren een speciale betekenis qua het verleggen van grenzen. Als klein meisje was ik nooit zo gecharmeerd van hoogtes, maar op een klassenuitje naar de Grote Kerk van Edam ben ik dan toch naar het puntje van de kerk geklommen. Op een houten trapje mocht ieder kind naar boven om het uitzicht vanaf het hoogste punt van de kerk te bewonderen. Wat was dat gaaf en wat was ik trots op mijzelf dat ik dat had aangedurfd. Het huis van God gaf mij een zetje om voor de rest van mijn leven de wereld te kunnen aanschouwen vanaf grote hoogte.

Bezoek

Breng een bezoek aan de Grote Kerk en kom erachter wat deze kerk bij u losmaakt. Hetgeen ik zelf altijd fascinerend vind aan kerken is de bouw. Deze hallenkerk is gebouwd in een laatgotische stijl in de eerste helft van de 15^e eeuw. Althans in die tijd is er begonnen aan de bouw. In 1518 waren kerkgebouw, de toren en portalen klaar maar in 1602 en in 1699 sloeg het noodlot toe. Twee keer een blikseminslag in de toren. De toren werd daarna tijdens de herbouw in 1701 niet meer zo hoog gebouwd. Stelt u zich eens voor hoeveel mensen en mankracht hebben meegewerkt om deze kerk te bouwen en te herbouwen. De Grote kerk van Edam is namelijk een van de grootste hallenkerken van West-Europa.

Stelt u zich eens voor wanneer u in de kerk loopt hoeveel mensenvoeten hier al een stap hebben gezet sinds de 15^e eeuw. Het denken aan de oneindigheid van het menselijk leven is een van de dingen die mij raken als ik mij in een kerk of een ander historisch gebouw bevindt. Vooral hier in de Grote Kerk van Edam want in deze kerk worden al mensen begraven sinds ongeveer 1590 tot 1830. Daarna verbood Napoleon dit en werd er alleen nog begraven op het monumentale kerkhof dat aan de kerk grenst. In deze kerk liggen grote stenen tegels en daaronder liggen dus al die graven van honderden jaren geleden. Als klein meisje vond ik het eng en liep ik zo zachtjes mogelijk over de vloer om maar niemand daar beneden te storen. Tegenwoordig vind ik het een mooie herinnering aan de manier waarop men vroeger een laatste eer bracht aan een overledenen door hem of haar in het huis van God te begraven. Wat ik mij wel altijd heb afgevraagd is of hier alleen mensen werden begraven die belangrijk of rijk waren of dat de plaatselijke boer hier ook een plekje kreeg. Misschien een goede vraag voor u om te stellen als u een bezoek brengt aan de Grote Kerk van Edam.

De bezienswaardigheden in de Grote Kerk van Edam

Gebrandschilderede ramen-Gidsen-Steden-Gildes

In deze grote hallenkerk valt natuurlijk ook veel te bekijken en te ontdekken. Als u een rondleiding krijgt van een van de aanwezige gidsen komt u alle ins- en outs over de geschiedenis van deze kerk te weten, maar ook als u zelf op ontdekkingstocht gaat kunt u veel leren.

Na de brand in 1602 werden er 32 gebrandschilderde glas in loodramen uit de periode van 1602 -1627 geschonken aan de kerk door de belangrijkste Hollandse steden en door rijke gildes uit Edam zelf. Deze vensters zijn uitgevoerd in de Renaissance stijl en zijn werkelijk prachtig om te bekijken. Wederom is het verbazingwekkend om te bedenken dat deze glazen in die tijd zijn gemaakt door ambachtslieden en dat deze in 2021 nog steeds zo mooi de kerk versieren.

Orgel

Door Barent Smit uit Hoorn werd het hoofdorgel gemaakt in 1663 en deze is nog steeds intact.

Het tongewelf werd gemaakt van hout om het gewicht van de kerk tot een minimum te beperken. Dit werd altijd gemaakt van steen maar in veel Hollandse kerken werd dit gedaan met hout.

De Tien Geboden

Muurschilderingen-Huismerken

Ook wel een leuk feitje is dat de muurschilderingen van de tien geboden die nu te zien zijn in de kerk pas ontdekt werden in de 20^ste eeuw onder verschillende pleisterlagen. Wat er al niet te ontdekken valt als een muur ontdaan wordt van alle lagen uit de tand des tijds. Op de grafzerken zijn nog huismerken te zien. Deze huismerken waren bedoeld voor mensen die niet konden lezen. Zo konden zij toch zien wie er op die plek begraven was.

Latijnse School

Houtsnijwerk-Koperwerk

Wat ook heel mooi is om te bekijken is het koorhek met zijn prachtige houtsnijwerk en het 17^e -eeuwse koperwerk  dat door de hele kerk heen te zien is. De aanbouw aan de zuidzijde wordt ook wel de Librije genoemd. Oorspronkelijk was dit de sacristie met een hele grote bibliotheek op de eerste verdieping. Later werd dit dan ook de Latijnse school. De buitengevel van deze aanbouw is rijk aan details. Maak daarom een rondje om de kerk om deze te bekijken.

Eigenlijk kan ik nog wel uren door praten over mijn ervaringen met de Grote kerk in Edam en waarom deze kerk echt op u lijstje hoort te staan om te bezoeken tijdens een dagje of vakantie in de omgeving van Edam, maar u zal het zelf allemaal ontdekken als u er bent.